Cách lái xe an toàn trên đường trơn trượt giúp giữ thăng bằng và kiểm soát tay lái

Một cơn mưa nhẹ, lớp dầu loang trên mặt đường, chỉ một cú phanh gấp – và chiếc xe có thể mất kiểm soát. Đây là tình huống mà không một tài xế nào mong muốn gặp phải. Đường trơn trượt không chỉ xuất hiện khi trời mưa lớn, mà còn tiềm ẩn nguy cơ ngay cả khi trời ẩm, có sương mù, hoặc khi mặt đường bị bao phủ bởi một lớp bụi mịn, dầu mỡ hay lá cây.

Bài viết này Cố vấn bán hàng Nguyễn Thị Phương của Honda Ôtô Phúc Thọ sẽ cung cấp kiến thức và những kỹ năng thực tế, giúp bạn có thể giữ an toàn kkhi đi đường trơn trượt.

Nguyên nhân khiến xe dễ mất lái trên đường trơn trượt

Khi di chuyển trên bề mặt ẩm ướt, một lớp nước mỏng sẽ hình thành giữa lốp xe và mặt đường, làm giảm đáng kể độ bám và tăng nguy cơ mất kiểm soát.

• Giảm ma sát giữa lốp và mặt đường: Nước, dầu, bùn, sỏi, hoặc thậm chí là lá cây rụng tạo thành một lớp màng ngăn cản sự tiếp xúc trực tiếp của lốp xe với mặt đường.
• Tốc độ cao và thao tác đột ngột: Việc di chuyển quá nhanh hoặc thực hiện các thao tác phanh, đánh lái gấp gáp khiến xe dễ dàng mất độ bám đường vốn đã rất mong manh.
• Tình trạng lốp xe không đảm bảo: Hoa lốp (gai lốp) bị mòn, không còn đủ độ sâu để thoát nước hiệu quả, hoặc áp suất lốp sai tiêu chuẩn (quá non hoặc quá căng) đều làm giảm diện tích tiếp xúc và độ bám.
• Phanh gấp hoặc đánh lái đột ngột: Đây là hai hành động “tối kỵ” khi đi trên đường trơn, vì chúng dễ dàng phá vỡ sự cân bằng của xe và gây ra hiện tượng trượt bánh.
• Đặc điểm địa hình: Các đoạn đường nghiêng, đèo dốc, hoặc những khúc cua gắt luôn là thử thách lớn, đặc biệt khi mặt đường ẩm ướt.
• Không bật hệ thống hỗ trợ cân bằng: Các hệ thống như VSA (Vehicle Stability Assist) hay ESP (Electronic Stability Program) được thiết kế để giúp xe ổn định, việc tắt chúng đi làm tăng nguy cơ mất lái.

7 Nguyên tắc vàng khi lái xe trên đường trơn trượt

Để vững tay lái vượt qua mọi cung đường trơn trượt, hãy luôn ghi nhớ 7 nguyên tắc cốt lõi sau đây. Chúng là kim chỉ nam giúp bạn xử lý tình huống một cách an toàn và hiệu quả.

1. Giảm tốc độ và giữ khoảng cách an toàn 

Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Hãy tăng khoảng cách với xe phía trước lên tối thiểu 3-4 giây (so với 2 giây trong điều kiện bình thường). Tốc độ càng cao, nguy cơ xảy ra hiện tượng aquaplaning (xe nổi trên mặt nước và mất hoàn toàn khả năng kiểm soát) càng lớn. Tốc độ phù hợp được khuyến nghị là dưới 60 km/h trong nội đô và dưới 80 km/h trên cao tốc khi có mưa nhẹ.

2. Không phanh gấp – không đánh lái gấp 

Khi bạn phanh gấp, toàn bộ trọng tâm của xe sẽ dồn về phía trước, làm giảm độ bám của lốp sau và dễ gây trượt. Kỹ thuật phanh đúng là nhấp – nhả liên tục (pulse braking) đối với xe không có ABS, hoặc để hệ thống ABS tự can thiệp bằng cách đạp phanh dứt khoát và giữ nguyên. Đồng thời, hãy giữ vô lăng thẳng, tuyệt đối không đánh lái mạnh khi cảm thấy xe đang có dấu hiệu trượt.

3. Giữ đều tay lái – ga nhẹ, số thấp khi leo dốc hoặc xuống dốc 

Khi lên hoặc xuống dốc trên đường trơn, hãy sử dụng phanh động cơ (engine brake) để kiểm soát tốc độ một cách an toàn.

• Với xe số tự động: Chuyển sang các chế độ số thấp như L, B, S hoặc chế độ bán tự động (+/-). Tránh để xe ở chế độ D vì xe sẽ có xu hướng lao đi nhanh hơn.
• Với xe số sàn: Duy trì ở số 2 hoặc 3, tránh về số N (số mo) vì sẽ làm xe trôi tự do và mất kiểm soát.

4. Tránh các khu vực dễ trơn trượt 

Hãy cẩn trọng và tránh đi vào các bề mặt có hệ số ma sát cực thấp khi bị ướt như: vạch sơn kẻ đường, nắp cống kim loại, ổ gà đọng nước, khu vực có nhiều lá cây hoặc cát mịn. Một mẹo nhỏ là hãy cố gắng bám theo vệt bánh của xe đi trước, vì phần đường đó thường đã được làm khô hơn một chút.

5. Giữ lốp xe trong tình trạng tốt nhất 

Lốp xe là bộ phận duy nhất tiếp xúc với mặt đường. Hãy đảm bảo độ sâu gai lốp luôn lớn hơn 1.6 mm và áp suất lốp đúng theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. 

Lốp quá non sẽ làm mất độ bám, trong khi lốp quá căng lại làm giảm diện tích tiếp xúc. Đừng quên đảo lốp và cân bằng động định kỳ để đảm bảo độ mòn đều và hiệu suất tối ưu.

6. Kích hoạt các hệ thống hỗ trợ an toàn 

Các công nghệ an toàn hiện đại là trợ thủ đắc lực của bạn:

• ABS (Anti-lock Braking System): Chống bó cứng phanh, giúp bạn vẫn có thể đánh lái để tránh chướng ngại vật khi phanh gấp.
• VSA / ESP (Vehicle Stability Assist / Electronic Stability Program): Hệ thống ổn định thân xe điện tử, tự động can thiệp để ngăn xe bị trượt ngang.
• TCS (Traction Control System): Hệ thống kiểm soát lực kéo, chống trượt bánh khi tăng tốc. Hãy luôn đảm bảo các hệ thống này được bật. Một số tài xế có thói quen tắt chúng để “xe mạnh hơn”, nhưng đây là một hành động cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt trên đường trơn.

7. Nếu xe bị trượt – bình tĩnh xử lý 

Trong trường hợp xe bắt đầu trượt, điều quan trọng nhất là phải giữ bình tĩnh. Nhẹ nhàng nhả chân ga, tuyệt đối không đạp phanh gấp. Quan sát hướng đuôi xe đang trượt và xoay nhẹ vô lăng theo chính hướng đó để “lấy lại lái”. 

Khi xe đã ổn định trở lại, bạn mới từ từ điều chỉnh tốc độ. Nếu xe trượt mạnh và mất lái hoàn toàn, hãy bật đèn báo nguy hiểm (hazard) và cố gắng tìm một điểm dừng an toàn.

Hướng dẫn xử lý các tình huống khẩn cấp

Dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng, đôi khi những tình huống bất ngờ vẫn có thể xảy ra. Nắm vững cách xử lý dưới đây sẽ giúp bạn thoát hiểm an toàn.

1. Khi xe bị trượt nước (aquaplaning)

• Dấu hiệu: Bạn sẽ cảm thấy tay lái nhẹ bẫng một cách bất thường, và xe dường như không còn phản ứng khi bạn đánh lái.
• Cách xử lý: Giữ chặt vô lăng theo hướng thẳng. Nhẹ nhàng nhả chân ga và không được đạp phanh. Hãy kiên nhẫn đợi đến khi xe đi qua vũng nước và lốp xe bám trở lại mặt đường, lúc đó bạn mới có thể điều chỉnh lại hướng đi.

2. Khi vào cua trên mặt đường trơn 

Hãy luôn giảm tốc độ trước khi vào cua, tuyệt đối không phanh giữa cua. Giữ góc lái ổn định và tránh các chuyển động đột ngột.

• Nếu thiếu lái (understeer – đầu xe có xu hướng văng ra ngoài): Giảm nhẹ ga để trọng lượng dồn về bánh trước, tăng độ bám.
• Nếu thừa lái (oversteer – đuôi xe có xu hướng văng đi): Đánh lái nhẹ theo hướng đuôi xe đang trượt, không giật mạnh lái ngược lại.

3. Khi phanh khẩn cấp trên đường ướt

• Xe có ABS: Đạp mạnh, dứt khoát và giữ nguyên lực phanh cho đến khi xe dừng lại. Hệ thống ABS sẽ tự động thực hiện việc nhấp-nhả, bạn chỉ cần tập trung đánh lái tránh vật cản.
• Xe không có ABS: Thực hiện kỹ thuật phanh nhấp-nhả nhanh và liên tục để bánh xe không bị khóa cứng, giúp bạn vẫn có thể kiểm soát được hướng lái.

4. Khi xe bị kẹt bùn / trượt bánh tại chỗ 

Đừng cố nhấn ga mạnh, việc này chỉ khiến bánh xe quay tít và lún sâu hơn. Hãy chuyển về số thấp, giữ ga thật nhẹ và đều, kết hợp lắc nhẹ vô lăng qua lại. 

Nếu có thể, hãy sử dụng các vật lót như thảm cao su, sỏi, hoặc tấm chống lầy để tăng độ bám. Nếu mọi nỗ lực đều không thành công, hãy gọi cứu hộ thay vì tự đẩy xe trong các tình huống nguy hiểm.

Chuẩn bị xe và người lái trước hành trình

Sự chuẩn bị chu đáo là yếu tố quyết định đến sự an toàn của bạn. Trước mỗi chuyến đi trong điều kiện thời tiết xấu, hãy dành vài phút để:

• Kiểm tra toàn bộ hệ thống phanh, đảm bảo các hệ thống ABS, ESP đang hoạt động bình thường.
• Kiểm tra lốp xe: áp suất, độ sâu gai lốp.
• Thay gạt mưa nếu đã cũ và châm đầy nước rửa kính.
• Lau sạch kính lái, gương chiếu hậu, đèn pha và đèn sương mù để có tầm nhìn tốt nhất.
• Luôn mang theo bộ dụng cụ cứu hộ cơ bản, áo phản quang và tam giác cảnh báo.
• Quan trọng nhất, hãy giữ tinh thần thật tỉnh táo. Tránh lái xe khi mệt mỏi hoặc căng thẳng.

Câu hỏi thường gặp khi lái xe trên đường trơn trượt?

Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến mà các tài xế thường gặp phải khi di chuyển trong điều kiện đường sá không thuận lợi.

Đường trơn có nên bật đèn sương mù không?

Có, bạn nên bật đèn sương mù (cả trước và sau nếu có) khi trời mưa hoặc có sương để tăng khả năng nhận diện cho các phương tiện khác.

Khi xe bị trượt, nên phanh hay nhả ga?

Nên nhả ga một cách từ từ và tuyệt đối không đạp phanh gấp, vì phanh sẽ làm tình trạng trượt trở nên tồi tệ hơn.

Có nên tắt ESP/VSA để xe bốc hơn khi trời ướt?

Tuyệt đối không. Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm vì các hệ thống này được thiết kế để giữ an toàn cho bạn khi xe có nguy cơ mất ổn định.

Khi đi đường trơn có nên bật Cruise Control?

Không nên. Cruise Control có thể làm bánh xe tăng tốc đột ngột khi mất độ bám, khiến bạn khó kiểm soát tình hình hơn.

Khi lốp mòn, có cần thay ngay hay có thể đi tạm?

Bạn cần thay ngay. Lốp mòn không còn khả năng thoát nước tốt, làm tăng đáng kể nguy cơ trượt nước và gây tai nạn.

Bình tĩnh và chuẩn bị là chìa khóa an toàn

Lái xe trên đường trơn trượt đòi hỏi sự tập trung cao độ, kỹ năng xử lý linh hoạt và một chiếc xe được bảo dưỡng tốt. Bằng cách nắm vững 7 nguyên tắc vàng, trang bị kiến thức xử lý tình huống khẩn cấp và luôn chuẩn bị kỹ lưỡng trước mỗi hành trình, bạn hoàn toàn có thể tự tin làm chủ tay lái trong mọi điều kiện thời tiết.

Liên hệ ngay với Honda Ôtô Phúc Thọ để được tư vấn thêm về kỹ năng lái xe an toàn và đăng ký lái thử các dòng xe trang bị công nghệ an toàn hàng đầu, hotline 084.323.6666

Đinh Thuỳ

Với kinh nghiệm dày dặn, tôi tự tin mang đến cho khách hàng những thông tin chính xác và hữu ích về các dòng xe Honda, từ những mẫu xe sedan tiết kiệm nhiên liệu như City, Civic đến những mẫu SUV mạnh mẽ như CR-V, HR-V.