Xe ì, leo dốc kém? Sự thật về Mô men xoắn bạn cần biết ngay

Bạn khó chịu vì đạp ga mà xe cứ “lì” ra, đặc biệt khi chở full tải leo dốc? Đừng chỉ nhìn mã lực. Cùng Cố vấn dịch vụ Nguyễn Văn Huân của Honda Ôtô Phúc Thọ tìm hiểu mô men xoắn vũ khí thực sự giúp xe bốc khỏe.

Mô men xoắn là gì?

Mô men xoắn (torque) là lực xoay được tạo ra tại trục khuỷu khi động cơ hoạt động. Hiểu đơn giản, nó quyết định sức kéo của chiếc xe, cho bạn cảm giác dính ghế khi đạp ga đề-pa.

Cấu tạo mô men xoắn 

Khi hỗn hợp nhiên liệu nổ trong buồng đốt, nó đẩy piston chuyển động tịnh tiến. Qua tay biên, lực này làm quay trục khuỷu. Lực quay đó chính là mô men xoắn bạn thấy trên thông số kỹ thuật.

Đơn vị Nm là gì? Nm khác lb-ft ra sao?

Thông số torque thường dùng đơn vị Newton – meter (Nm). Một số xe nhập dùng lb-ft. Bạn chỉ cần nhớ: Chỉ số Nm càng lớn, lực xoay càng mạnh, giúp xe thắng sức ì ban đầu tốt hơn.

Khi đọc brochure, đừng chỉ nhìn con số Nm (ví dụ 240Nm). Hãy nhìn vòng tua (rpm) đi kèm (ví dụ: tại 1.700-4.500 rpm) để biết xe khỏe ở dải tốc độ nào.

![Hình ảnh minh họa cấu tạo động cơ piston và trục khuỷu tạo ra lực xoay] Caption: 

Mô men xoắn khác gì công suất (mã lực)?

Torque là lực kéo, công suất là tốc độ sinh công. Xe mạnh hay yếu phụ thuộc cả hai. Mô men xoắn giúp xe vọt đi, còn công suất giúp xe duy trì vận tốc cao.

Công thức liên hệ torque – công suất 

Công suất tăng khi torque cao hoặc vòng tua máy cao. Hai xe cùng mô men xoắn nhưng xe nào quay nhanh hơn (tua máy cao hơn) sẽ sinh công suất lớn hơn, đạt tốc độ tối đa cao hơn.

Trong kỹ thuật ô tô, mối quan hệ giữa Công suất (Power) và Mô-men xoắn (Torque) được thể hiện qua công thức:

P = (T x RPM) / 9550

Trong đó:

• P (Power): Công suất (đơn vị kW).
• T (Torque): Mô-men xoắn (đơn vị Nm).
• RPM: Số vòng tua máy (vòng/phút).
• 9550: Hệ số quy đổi (nếu dùng đơn vị Mã lực HP và lb-ft thì hệ số là 5252).

Ví dụ: Hãy tưởng tượng 2 chiếc xe có cùng Mô-men xoắn cực đại là 300 Nm:

• Xe A (Máy dầu): Đạt 300 Nm tại 2.000 vòng/phút.
  • Công suất lúc này khoảng 62 kW (84 mã lực).
  • Cảm giác: Đề-pa rất bốc, dính ghế ngay ga đầu, nhưng lên tua cao thì “hụt hơi”.
• Xe B (Máy xăng thể thao): Duy trì được 300 Nm tại 6.000 vòng/phút.
  • Công suất lúc này khoảng 188 kW (252 mã lực).
  • Cảm giác: Xe lao đi vun vút ở tốc độ cao, đạt vận tốc tối đa lớn hơn hẳn xe A.

Cách nhớ nhanh cho người mua xe

Để tư vấn khách hàng dễ hiểu, bạn có thể dùng hình tượng này:

• Mô-men xoắn (Torque) = Sức khỏe của lực sĩ: Quyết định xe có kéo nặng được không, leo dốc khỏe không và đề-pa (xuất phát) có vọt không.
• Công suất (Horsepower) = Tốc độ của vận động viên điền kinh: Quyết định xe có thể chạy nhanh tối đa bao nhiêu và khả năng duy trì tốc độ cao (ví dụ vượt xe trên cao tốc).

Kết luận:

• Muốn xe “bốc” ở nước ga đầu, leo dốc khỏe $\rightarrow$ Nhìn thông số Mô-men xoắn (và đạt được ở vòng tua càng thấp càng tốt).
• Muốn xe chạy đường trường “lướt”, đạt tốc độ cao nhìn thông số công suất.

Cách đọc thông số xxx Nm tại yyy rpm để không bị hiểu sai

Thông số torque luôn đi kèm rpm. Điều quan trọng nhất không phải là con số đỉnh, mà là thời điểm nó đạt đỉnh và khoảng thời gian nó duy trì được sức mạnh đó.

Torque cực đại và dải torque 

Torque cực đại chỉ là một điểm “khoe mẽ”. Dải torque rộng (ví dụ đạt đỉnh từ 1.700 đến 4.500 rpm) mới là “chân ái”, giúp xe tăng tốc mượt mà, không bị hụt hơi khi sang số.

Đường cong mô men xoắn

Nhìn biểu đồ, nếu đường cong đi lên dựng đứng rồi đi ngang (flat torque), xe đó tăng tốc rất tốt. Nếu đường cong nhọn hoắt (lên rồi tụt ngay), xe sẽ lái khá giật cục và khó kiểm soát lực kéo.

Mô men xoắn ảnh hưởng gì khi lái?

Torque tác động rõ nhất ở các tình huống cần lực kéo tức thì: đề-pa đèn đỏ, chở 5 người + hành lý leo dốc hầm, hoặc khi cần vượt xe container dứt khoát.

Đề-pa và tăng tốc trong phố

Xe có torque đạt đỉnh sớm (tầm 1.500 – 2.000 rpm) chỉ cần nhích nhẹ ga là xe trôi đi. Điều này cực kỳ lợi hại khi đi phố đông, giúp xe bớt ì và người lái đỡ mỏi chân.

Leo dốc, chở đủ tải, vượt xe

Khi leo dốc hoặc chở nặng, lực cản rất lớn. Torque tốt giúp xe giữ đà leo khỏe mà không cần gào máy (vòng tua không bị đẩy lên quá cao), giúp xe bền bỉ và đỡ tốn xăng hơn.

Cao tốc

Ở tốc độ cao (trên 80km/h), quán tính xe đã lớn. Lúc này công suất giúp duy trì tốc độ. Tuy nhiên, torque vẫn cần thiết để bứt tốc vượt xe nhanh chóng mà không phải về quá nhiều số.

Nếu bạn hay đi đèo dốc hoặc chở tải nặng: Hãy ưu tiên xe có Mô men xoắn cao kết hợp hộp số thông minh (như CVT có lẫy chuyển số hoặc AT nhiều cấp).

Mô men xoắn tại bánh xe vì sao hộp số mới là vũ khí bí mật

Torque bạn xem trong catalog là tại đầu ra động cơ. Để xe lăn bánh, lực này phải qua hộp số. Tỉ số truyền hộp số sẽ nhân lực này lên gấp nhiều lần tại bánh xe. Ở số 1, tỉ số truyền lớn nhất giúp nhân mô men xoắn lên cao để thắng sức ì ban đầu. Đó là lý do xe chấm nhỏ nhưng đi số thấp (L hoặc 1, 2) vẫn leo dốc ầm ầm.

Dù máy khỏe, nhưng nếu hộp số phản ứng chậm, hoặc thuật toán giữ tua thấp để tiết kiệm xăng, bạn vẫn thấy xe bị trễ. Torque mạnh cần hộp số lanh lẹ để phát huy tác dụng.

Turbo/NA, xăng/diesel, hybrid/EV khác nhau như thế nào?

Cấu tạo động cơ quyết định đặc tính torque. Turbo nén khí để tăng lực, Diesel nén dầu áp suất cao, còn xe điện (EV) dùng từ trường tạo lực xoay tức thì.

Turbo giúp torque đến sớm, nhưng có thể có “độ trễ” (turbo lag)

Động cơ Turbo (như trên Honda CR-V, Civic) giúp tạo ra torque lớn ngang xe 2.5L dù máy chỉ 1.5L. Nhược điểm nhỏ là độ trễ khi turbo chưa mở, nhưng công nghệ mới đã giảm thiểu điều này rất tốt.

Xe điện torque tới ngay, nhưng cảm giác còn phụ thuộc kiểm soát lực kéo

Xe điện (EV) đạt torque cực đại ngay từ 0 rpm (vừa chạm ga). Xe vọt đi tức thì. Tuy nhiên, nếu lốp không tốt hoặc đường trơn, xe rất dễ bị trượt bánh do lực quá mạnh.

Nếu thích cảm giác thể thao, bốc ngay từ đầu: Chọn xe Turbo hoặc Hybrid/EV. Nếu thích sự êm ái, lên ga từ tốn, mượt mà: Chọn động cơ hút khí tự nhiên (NA).

Câu hỏi thường gặp về mô men xoắn?

Dưới đây là tổng hợp thắc mắc của khách hàng khi được chuyên gia Nguyễn Văn Huân tư vấn tại xưởng dịch vụ Honda Ôtô Phúc Thọ:

Torque bao nhiêu là đủ cho xe gia đình?

Với xe sedan/CUV đô thị 5-7 chỗ, mức mô men xoắn từ 140Nm – 260Nm là đủ đáp ứng tốt nhu cầu đi phố và đường trường cơ bản tại Việt Nam.

Nên ưu tiên mô men xoắn hay công suất khi mua xe?

Nếu hay đi phố, chở nặng, leo dốc: Ưu tiên Mô men xoắn (đặc biệt là ở tua thấp). Nếu hay chạy cao tốc, thích đua tốc độ: Ưu tiên Công suất.

Tại sao xe máy dầu (Diesel) thường có mô men xoắn cao hơn máy xăng?

Do tỷ số nén rất cao và hành trình piston dài, động cơ Diesel sinh ra lực quay trục khuỷu cực lớn, giúp tải nặng vô địch nhưng khả năng tăng tốc ở tua cao kém hơn máy xăng.

Làm sao để tăng mô men xoắn cho xe đang đi?

Bạn có thể Remap ECU, thay lọc gió độ, ống xả… Tuy nhiên, việc này có thể ảnh hưởng đến độ bền động cơ và quyền lợi bảo hành chính hãng.

Vòng tua máy (RPM) bao nhiêu là tối ưu để tiết kiệm xăng?

Hãy cố gắng duy trì chân ga sao cho vòng tua máy nằm trong dải mô men xoắn cực đại hoặc thấp hơn một chút (thường là 1.500 – 2.000 rpm với xe đời mới), xe sẽ vận hành hiệu quả nhất.

Vì sao 2 xe cùng mã lực có thể cho cảm giác khác hẳn?

Một xe có torque lớn ở tua thấp sẽ kéo ngay khi nhích ga, rất hợp đi phố. Xe có torque đến muộn cần đạp sâu tua cao mới bốc, phù hợp đường trường hoặc người thích cảm giác thể thao.

Bạn vẫn còn phân vân chưa biết mẫu xe nào có sức kéo phù hợp nhất với cung đường mình hay đi? Hay bạn muốn trực tiếp cầm lái để cảm nhận sự khác biệt của động cơ VTEC Turbo trứ danh?

👉 Liên hệ ngay để được Cố vấn Nguyễn Văn Huân tư vấn và đặt lịch lái thử: 

Honda Ôtô Hà Nội – Phúc Thọ 

📞 Hotline: 084.323.6666 

📍 Địa chỉ: Thôn 3, Xã Phúc Thọ, Thành Phố Hà Nội

Đinh Thuỳ

Với kinh nghiệm dày dặn, tôi tự tin mang đến cho khách hàng những thông tin chính xác và hữu ích về các dòng xe Honda, từ những mẫu xe sedan tiết kiệm nhiên liệu như City, Civic đến những mẫu SUV mạnh mẽ như CR-V, HR-V.